Park Elektrik, 2017 yılında bakır madenciliği alanındaki faaliyetlerini sonlandırarak fiili faaliyet alanını değiştirmiş ve enerji sektöründe yer almak üzere Konya Ilgın Elektrik Üretim A.Ş.’yi (Konya Ilgın) satın almıştır. Bu nedenle, Şirketimizin mevcut durum itibariyle bakır üretim faaliyeti bulunmamaktadır. Şirketimizin %100 oranında pay sahibi olduğu Konya Ilgın, 500 MW kurulu güce sahip entegre bir termik santral projesine sahiptir.
Bağlı ortaklığımız Konya Ilgın, yürüttüğü Konya Ilgın Termik Santral Projesi kapsamında 2019 yılının başında santral inşaat safhasına geçmeyi planlamaktaydı. Bildiğiniz üzere, elektrik üretim sektörünün temel dinamiklerini değiştirecek şekilde 2018 yılında bir kur şoku yaşanmış ve öngörülmesi mümkün olmayan bu şok nedeniyle elektrik fiyatları dramatik olarak düşmüş ve büyük oranda tüm yatırım ve finansman süreçleri dövize bağlı olan elektrik sektöründe yatırım ortamı önemli derecede bozulmuştur. Akabinde 2020 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgını, Türkiye ekonomisini, 2018 yılındaki kur artışları ile yaşanan konjonktürün henüz atlatılamadığı bir süreçte yakalamış ve salgının hem genel ekonomi hem de enerji sektörü üzerindeki olumsuz etkisi önemli boyutlara ulaşmıştır. Son olarak, 2021 yılının son çeyreğinden itibaren Kovid-19’un etkisinin azalmasıyla dünyada ekonomik büyümenin hızlanması nedeniyle petrol ve doğal gaza olan talep artışı, Ukrayna-Rusya arasındaki çatışmaların ne zaman sonuçlanacağına dair belirsizlik ve bu süreçte ülkelerin enerji emtialarını da içeren mevcut ve olası yaptırımları küresel ölçekte ve ülkemizde enerji emtialarının fiyatlarında önemli artışlara ve yeni bir enerji arz krizine yol açmıştır. Söz konusu enerji krizi, kamu otoritesinin yerli kaynakları teşvik eden politikasından arz güvenliğinin ön planda tutulduğu ve elektrik fiyat artışlarının olabildiğince tüketicilere yansıtılmadığı bir politika setine geçmesine neden olmuştur.
Konya Ilgın Termik Santral Projesi sıfırdan bir yatırım projesi olup, Türk Lirası’nın ABD Doları karşısındaki seyrinden, elektrik arz/talebine, elektrik fiyatlarından, yenilenebilir enerji kaynakları ile yerli kaynaklara sağlanan teşviklere kadar birçok faktör söz konusu yatırımın zamanlamasında etkili olmaktadır.
Özetle, yukarıda açıkladığımız Şirketimizin kontrolü dışındaki ekonomik ve küresel gelişmeler kaynaklı olarak geleceğe yönelik öngörülebilirliğin oldukça azalması nedeniyle 2018 ve sonrasında yenilenebilir enerji alanındaki yatırımcılar haricinde elektrik sektöründe yaşanan olumsuz gelişmeler kaynaklı olarak elektrik üretim sektöründeki yatırım ortamı adeta sekteye uğramıştır. Bu nedenle, santral inşaatı safhasına henüz başlanamamıştır. Santral inşaatının başlangıcı sonrasındaki sürecin yaklaşık 3,5 yıl sürmesi planlanmaktadır.
Mevcut durum itibariyle, Şirketimizin bağlı ortaklığı Konya Ilgın santralin faaliyet göstereceği döneme hazırlık yapılması amacıyla bir ön madencilik faaliyeti planlaması hayata geçirmiş olup, Ilgın’daki maden sahasında linyit kömürü madenciliği yapmaktadır. Ayrıca, Şirketimizin işletme ruhsatı sahibi bulunduğu Gaziantep İli, Islahiye İlçesi’nde bulunan boksit sahası, rödovans usulü yöntemiyle CTC Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilmekte olup Şirketimiz bu madencilik faaliyeti kapsamında rödovans geliri elde etmektedir. Şirketimizin madencilik faaliyetlerine ilişkin detaylı bilgilere Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayımlanmış olan finansal raporlarımızdan ulaşabilirsiniz.
Aşağıdaki tabloda, Konya Ilgın Termik Santral Projesine ilişkin temel bilgilere yer verilmektedir:
Projenin Adı- İli / İlçesi |
Ilgın Termik Santrali - Konya / Ilgın |
Tesis Tipi |
Termik - Akışkan Yatak |
Toplam Kurulu Gücü |
500 MW |
Yakıt Türü |
Yerli Linyit / Fuel Oil |
Öngörülen Maliyet |
Ana santral yatırımı (yaklaşık 600 milyon ABD Doları) ve ana santral dışı yatırım harcamaları (şalt tesisi, su alma tesisi, kül barajı vb.) dikkate alındığında toplam santral yatırım tutarının yaklaşık 650 milyon ABD Doları olması öngörülmektedir. |
Öngörülen Ort. Yıllık Brüt Üretim Miktarı |
3.800.000.000 KWh / Yıl |
Öngörülen Yıllık Kömür Tüketim Miktarı |
Yaklaşık 3,5 milyon ton |
Tahmini Yapım Süresi |
43 ay (Yaklaşık 3,5 yıl) |
İrtifak Hakkı Süresi |
Santral sahasında elektrik üretim tesisi kurulması amacıyla 49 yıl (27 Şubat 2013 tarihinde tesis edilmiştir) |
Ruhsat Süresi (2444 ruhsat numaralı saha) |
1.865,42 hektar alanı kapsayan ve 04.03.2043 tarihine kadar geçerli IV. Grup (B) maden işletme ruhsatı (Saha 23.10.2024 tarihine kadar geçici tatildedir) |
Ruhsat Süresi (1247 ruhsat numaralı saha) |
5.649,65 hektar alanı kapsayan ve 21.06.2026 tarihine kadar geçerli IV. Grup (B) maden işletme ruhsatı |
Çevre İzin ve Lisans Belgesi |
Mevcut durum itibariyle 1247 ruhsat numaralı sahada madencilik faaliyetlerini yürüten Konya Ilgın işletmesinin 1 Temmuz 2026 tarihine kadar geçerli Çevre İzin ve Lisans Belgesi bulunmaktadır. |
Rödovans Sözleşme Süresi (1247 ruhsat numaralı saha) |
5.649,65 hektar alanı kapsayan ve 09.04.2032 tarihine kadar geçerli rödovans sözleşmesi. Yıllık asgari 300.000 ton üretim taahhüdü bulunmaktadır. |
Tahmini Rezerv/Kaynak Miktarı |
UMREK (2018) koduna göre 1247 ve 2444 ruhsat numaralı sahalarda toplam yaklaşık 188 milyon ton Potansiyel Kömür Kaynağı olduğu tahmin edilmektedir. Sahadaki kömürün ortalama alt ısıl değeri ise yaklaşık 2079 kcal/kg seviyesindedir. |
Ilgın’da kurulması planlanan santral, bağlı ortaklığımızın rödovans usulüyle işletmekte olduğu 1247 ruhsat numaralı saha ile bu sahaya komşu durumdaki ve işletme ruhsatına sahip olduğu 2444 ruhsat numaralı sahadan elde edilecek linyit kömürünü yakıt olarak kullanacaktır. 500 MW kurulu güce sahip olması planlanan santral için, santralin faaliyette olduğu dönemde yıllık yaklaşık 3,5 milyon ton civarında bir kömür üretim hacmine ulaşılması beklenmektedir.
Öte yandan, santral inşaat safhasına henüz geçilememiş olması ve santral inşaatının başlangıcı sonrasındaki sürecin yaklaşık 3,5 yıl süreceği de gözetilerek, önümüzdeki dönemde hem santralin faaliyet göstereceği döneme hazırlık yapılması hem de bu geçiş sürecinde üretilecek kömürün madencilik tekniği açısından bekletilmesinin mümkün olmaması nedeniyle satılarak hasılat elde edilmesi amacıyla bir ön madencilik faaliyeti planlaması yapılmıştır. Mevcut planlama, Haziran 2019 - Aralık 2026 dönemini kapsamakta olup, planlama süresince yaklaşık 42,3 milyon m3 dekapaj gerçekleştirilmesi ve toplam yaklaşık 2,2 milyon ton kömür üretilmesi planlanmaktadır.
Konya Ilgın’ın asıl iş modelinin elektrik üretimine dayalı olması ve sahadan üretilecek kömürün dışarıya satılması gibi bir uygulama süreklilik arz etmediğinden ana madencilik planlamasına göre oldukça kısıtlı bir hacimde gerçekleştirilen kömür üretim ve satış faaliyetine dair bir performans hedeflemesi bulunmamaktadır. Bu planlamanın temel amacı, gelecekte santralin faaliyet göstereceği dönemde uygulanacak olan yüksek kömür üretim kapasiteli ana madencilik planına (30 yıllık ve yılda yaklaşık 3,5 milyon ton kömür üretimi gerektiren ana madencilik planı) hazırlık yapılmasıdır.
Mevcut durum itibariyle bu yönde alınmış kesin bir karar bulunmamakta olup, santral inşaatına ilişkin önemli nitelikte bir gelişme olması durumunda Kamuyu Aydınlatma Platformu üzerinden gerekli açıklama yapılacaktır.
Bağlı ortaklığımız Konya Ilgın’ın 2017 yılında satın alınması akabinde, 2018 yılından itibaren ülkemizdeki makroekonomik büyüklüklerde yaşanan gelişmeler ile 2020 yılında yaşanan küresel salgın, elektrik sektöründe son 10 yılda yaşanan temel dinamikleri önemli ölçüde değiştirmiş ve uzun vadeli planlamaları etkilemiştir. Son olarak, 2021 yılının son çeyreğinden itibaren Kovid-19’un etkisinin azalmasıyla dünyada ekonomik büyümenin hızlanması nedeniyle petrol ve doğal gaza olan talep artışı, Ukrayna-Rusya arasındaki çatışmaların ne zaman sonuçlanacağına dair belirsizlik ve bu süreçte ülkelerin enerji emtialarını da içeren mevcut ve olası yaptırımları küresel ölçekte ve ülkemizde enerji emtialarının fiyatlarında önemli artışlara ve yeni bir enerji arz krizine yol açmıştır.
Yukarıda bahsedilen tüm bu gelişmelerin bir yansıması olarak Türkiye elektrik piyasasında 2021 yılının son dönemlerine kadar elektrik fiyatlarındaki negatif seyir sürmüştür.
2018 yılında ortalama 231 TL/MWh seviyelerinde oluşan Piyasa Takas Fiyatı (“PTF”), 2019 yılında ortalama 260 TL/MWh seviyelerinde seyretmiştir. 2020 yılını ise ortalama 278 TL/MWh seviyelerinde tamamlamıştır. Türkiye elektrik sektöründeki arz/talep koşullarının ve küresel ölçekte enerji emtialarının fiyatlarında yaşanan artışların bir yansıması olarak Türkiye elektrik sektöründe elektrik fiyatları 2021 yılının son çeyreğinden itibaren yükseliş eğilimine girmiştir. 2021 yılında 506,41 TL/MWh olarak gerçekleşerek bir önceki yıla göre yaklaşık %82 artış göstermiştir. 2022 yılında 2.505 TL/MWh olarak gerçekleşen ortalama PTF; 2023 yılının ilk çeyreğinde de artış eğilimini sürdürmüş ve ortalama 2.785 TL/MWh seviyelerine ulaşmıştır. 2023 yılının ikinci çeyreğinde ise fiyatlardaki artış döngüsü kıralarak fiyatların tekrar 2022 yılı ortalamasının altına geldiği gözlenmektedir. Yaşanan bu düşüşün de etkisiyle 2023 yılının ilk yarısında ortalama PTF 2.276 TL/MWh seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkemizde ve küresel ekonomide önümüzdeki dönemde beklenen ekonomik durgunluğun gerçekleşme derecesi ve buna bağlı enerji emtialarının fiyatlarındaki seyrin ülkemiz elektrik piyasasında da önümüzdeki dönem etkili olacağı değerlendirilmektedir.
Diğer taraftan, yatırım başlangıcı ve kredi kullanımı için doğru zaman ve koşulların oluşmasında en önemli parametrelerden biri olan döviz cinsinden elektrik fiyatları da tarafımızca yakından takip edilmiştir. Nitekim 2018 yılında ortalama yaklaşık 48 ABD Doları/Mwh seviyelerinde oluşmuş olan PTF, 2020 yılında yaklaşık 40 ABD Doları/Mwh olarak gerçekleşerek ABD Doları bazında %17 düşüş göstermiştir. 2021 yılında ise ortalama 55 ABD Doları/Mwh seviyesinde kalmıştır. Bu çerçevede, 2017 yılında Konya Ilgın’ın satın alımı sırasında orta vadede yakalanması tahmin edilen 60-65 ABD Doları/Mwh seviyesinin altında kalmaya devam etmiştir.
2022 yılının Ekim ayında aldığı kararla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ("EPDK") bağlı ortaklığımız Konya Ilgın’ın, santral tesisinin tamamlanma süresinin 66 ay uzatılması suretiyle sahip olduğu 27 Şubat 2013 tarihli ve 49 yıl süreli elektrik üretim lisansının tadil edilmesi amacıyla yaptığı başvurusunu reddederek elektrik üretim lisansını iptal etmiştir.
EPDK kararının nihai karar niteliğinde olmaması ve yargı denetimine tabi olması hususu da dikkate alınarak, mevcut durum itibariyle Konya Ilgın Termik Santral Projesi’nin orta vadede hayata geçirilmesine yönelik iş planımız geçerliliğini korumaktadır. İlgili sahadaki kömür rezervinin katma değer yaratacak şekilde termik santral yakıtı olarak kullanılarak değerlendirilmesinin en uygun iş modeli olduğu tarafımızca değerlendirilmekte ve Şirketimizin kontrolü dışında termik santrallere dair dünya çapında ortaya çıkan kısıtlamalara ve tüm olumsuz gelişmelere rağmen projenin hayata geçirilmesi yönündeki çalışmalara devam edilmektedir.
Şirketimiz işletme ruhsatı sahibi bulunduğu Gaziantep İli, Islahiye İlçesi’nde bulunan, 78173 ruhsat numaralı boksit sahasında doğrudan bir madencilik faaliyeti yürütmemekte olup,sahayı CTC Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“CTC Enerji”) rödovans usulü yöntemiyle işletmektedir. CTC Enerji tarafından boksit sahasından üretilen beher ton maden başına Şirketimize 2,70 ABD Doları rödovans bedeli ödenmekte olup, ödenecek tutar taahhüt edilen asgari üretim tutarından düşük olamamaktadır. CTC Enerji açık ocak yöntemiyle madencilik faaliyetlerini sürdürmekte ve elde edilen boksit cevherini kırma-eleme tesisinde işleme tabi tutarak farklı boyutlarda satışa konu etmektedir. Aşağıdaki tabloda, boksit sahasına ilişkin temel bilgilere yer verilmektedir:
İli / İlçesi |
Gaziantep / Islahiye |
||||||||
Ruhsat Grubu |
IV. Grup (C) İşletme Ruhsatı |
||||||||
Ruhsat Süresi |
14.12.2018 – 14.12.2028 |
||||||||
Rödovans Sözleşmesi Süresi |
Rödovans süresinin başlama tarihinden itibaren 5 yıldır. Piyasa koşulları, ekonomik gelişmeler ile sahadaki rezerv ve tenör koşulları göz önünde bulundurularak CTC Enerji’nin talep etmesi durumunda sözleşme ruhsat bitim tarihi olan 14.12.2028 tarihine kadar uzatılacaktır. |
||||||||
Asgari Üretim Taahhüdü |
Birinci rödovans yılı için asgari 200.000 ton, ikinci rödovans yılı için asgari 600.000 ton ve üçüncü rödovans yılından başlamak üzere beşinci yılın sonuna kadar her yıl için 1.000.000 ton boksit. |
||||||||
Tahmini Rezerv Miktarı |
Boksit cevherinin kalitesi cevherin içerdiği alüminyum oksit (Al2O3) içeriğine bağlıdır. Rus menşeli VAMI firması tarafından 2005 yılında gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde, ilgili sahadaki boksit rezervinin cevher kalitesine göre tahmini toplam miktarına aşağıda yer verilmektedir. Mevcut piyasa koşullarında Al2O3 içeriği %42-43 seviyelerinin altında olan boksit cevheri doğrudan bir ekonomik değere sahip olmayıp zenginleştirme işlemine tabi tutulması gerekmektedir.
|
Şirketimizin bağlı ortaklığı Konya Ilgın Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ("Konya Ilgın"), tesis tamamlama süresinin 66 ay uzatılması suretiyle sahip olduğu 27 Şubat 2013 tarihli ve 49 yıl süreli elektrik üretim lisansının tadil edilmesi amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na ("EPDK") yaptığı başvuru reddedilerek EPDK'nın 27.10.2022 tarihli kararı ile ilgili lisans iptal edilmiştir.
EPDK’nın ilgili kararında özetle;
1) Santral inşaat çalışmalarına başlanamamasına ilişkin EPDK’ya sunulan gerekçelerin elektrik piyasasına ilişkin mevzuat çerçevesinde "Mücbir sebep halleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler" kapsamında olmadığına,
2) "Ilgın 500 MW Termik Santrali" için Konya Ilgın’a verilmiş olan 27.02.2013 tarihli ve EÜ/4292/02479 sayılı elektrik üretim lisansının iptal edilmesine,
3) Söz konusu proje için EPDK’ya sunulmuş olan 14.375.000 TL ve 1.000.000 TL tutarındaki iki adet banka teminat mektubunun 7.575.000 TL'lik bölümünün Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin ("Yönetmelik") 45'inci maddesi gereğince irat kaydedilerek geriye kalan bölümünün iade edilmesine,
4) Yönetmelik'in 27’inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, Konya Ilgın sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak pay sahibi olan tüm gerçek ve tüzel kişiler ile Konya Ilgın şirketimizin Yönetim Kurulu üyelerinin lisansın iptal edilmesini takip eden üç yıl süreyle yasaklı sayılmasına,
karar verilmiştir.
Şirketimiz ve bağlı ortaklığının kontrolü dışındaki ekonomik ve sektörel gelişmeler nedeniyle, üretim lisansına derç edilmiş tesis tamamlanma süresinin uzatılmasına ilişkin başvurumuzda sunduğumuz gerekçelerin elektrik piyasası mevzuatı çerçevesinde “Mücbir sebep halleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler” kapsamında olmadığı EPDK tarafından değerlendirilmiş olmakla birlikte, böyle bir değerlendirmenin makul ve ilgili mevzuata uygun olmadığı değerlendirildiğinden karara karşı yasal süreç işletilmektedir.
EPDK’nın söz konusu idari işlemi hakkında Konya Ilgın tarafından 3 Ocak 2023 tarihinde Ankara 21. İdare Mahkemesi nezdinde 2023/11 esas numaralı dosya ile yürütmenin durdurulması istemli iptal davası açılmıştır. Ankara 21. İdare Mahkemesi, 8 Mart 2023 tarihli kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar vermiştir. Konya Ilgın’ın yürütmeyi durdurma isteminin reddine ilişkin mahkeme kararına karşı yaptığı itiraz sonucu Ankara Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesi, 13 Nisan 2023 tarihli kararıyla itiraz isteminin reddine karar vermiştir. Davanın esasına ilişkin inceleme devam etmekte olup, davanın esasına ilişkin verilmiş bir karar henüz bulunmamaktadır.
Bağlı ortaklığımız Konya Ilgın ise, mevcut durum itibariyle Konya İli’nin Ilgın İlçesi'nde yer alan 1247 sicil numaralı sahada linyit madenciliği faaliyeti yürütmektedir. Rödovans sözleşmesi 9 Nisan 2032 tarihine kadar geçerli olup, 1247 sicil numaralı sahanın ruhsatı rödovans süresiyle sınırlı olacak şekilde TKİ’den devir alınmıştır. Söz konusu rödovans sözleşmesi sadece sahadaki maden varlığının değerlendirilmesine ilişkin olup herhangi bir santral veya benzeri tesis kurma şartı içermemektedir. Bu çerçevede, EPDK tarafından alınmış elektrik üretim lisansının iptali kararı Şirketimizin ve bağlı ortaklığının devam eden madencilik faaliyetlerini etkilememektedir.